| เทศกาลและงานประเพณี
งานตักบาตรเทโว วัดสังกัสรัตนคีรี
ถือเป็นประเพณีสำคัญในวันออกพรรษาของจังหวัดอุทัยธานี ซึ่งจะจัดขึ้นในวันแรม
1 ค่ำ เดือน 11 (ตุลาคม) ของทุกปี พระสงฆ์ทุกรูปที่จำพรรษาในเขตอำเภอเมืองอุทัยธานีประมาณ
200-300 รูป จะออกรับบิณฑบาตโดยเดินลงบันไดจากยอดเขาสะแกกรัง
นำด้วยพระพุทธรูปปางเสด็จจากดาวดึงส์ลงมารับบิณฑบาตข้าวสารจากพุทธศาสนิกชนที่ลานวัด
โดยสมมติมณฑปบนยอดเขาสะแกกรังเป็น สิริมหามายากูฎคาร ที่พระพุทธเจ้า
ทรงเทศน์โปรดมารดา แล้วเสด็จกลับสู่โลกมนุษย์ลงบันได 339
ขั้น ซึ่งถือเป็นบันไดแก้วสู่กัสนคร คือ บริเวณวัดสังกัสรัตนคีรี
ในวันนั้นประชาชนจะแต่งกายสวยงามและมาร่วมทำบุญกันอย่างพร้อมเพรียง
นับเป็นงานประเพณีที่มีชื่อเสียงได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวทุกปี
งานไหว้พระพุทธมงคลศักดิ์สิทธิ์
วัดสังกัสรัตนคีรี เป็นงานท้องถิ่น จัดขึ้นในวันขึ้น
3-8 ค่ำ เดือน 4 ของทุกปี เป็นงานประเพณีไหว้พระคู่บ้านคู่เมืองอุทัยธานี
ซึ่งเดิมนั้นเป็นงานนมัสการปิดทองพระพุทธบาทจำลองบนยอดเขาสะแกกรัง
ในระยะหลังจึงจัดงานในคราวเดียวกันที่วัดนี้ในวันขึ้น 5
ค่ำ เนื่องจากเป็นวันที่พุทธศาสนิกชนส่วนใหญ่มาไหว้พระพุทธมงคลศักดิ์สิทธิ์และขึ้นยอดเขาเพื่อปิดทองพระพุทธบาทจำลองมากที่สุด
และได้จัดให้มีการละเล่นสนุกสนานควบคู่กันไปทุกปี
งานประจำปีวัดหนองขุนชาติ อำเภอหนองฉาง
โดยจัดให้มีงานในวันขึ้น 12 ค่ำ - วันแรม 5 ค่ำ เดือน 3
ของทุกปี เดิมเป็นงานนมัสการพระพุทธบาทจำลอง ต่อมาการจัดงานได้รับความนิยมมาก
จึงได้จัดให้มีขึ้นเป็นประจำทุกปี
การละเล่นพื้นเมืองที่บ้านท่าโพ
อำเภอหนองขาหย่าง จัดขึ้นในเทศกาลตรุษสงกรานต์ คือระหว่างวันที่
13-14 เมษายน โดยชาวบ้านในหมู่บ้านท่าโพและหมู่บ้านพันสี
จะมาร่วมกันจัดการละเล่นพื้นเมืองขึ้นที่วัดท่าโพ โดยจะเก็บดอกไม้แห่เข้าโบสถ์แล้วร้องเพลงพิษฐานในโบสถ์
เสร็จแล้วจะออกมาเล่นเพลงชักกะเย่อ เพลงโลม เพลงรำวงโบราณอย่างสนุกสนานแต่ละเพลงมีท่ารำประกอบเฉพาะ
ผลัดกันเล่นมอญซ่อนผ้า เจี๊ยบๆ จ้อย ช่วงชัย เสือกินวัว
และแม่ศรี ตามแต่จะแข่งขันกัน ซึ่งเป็นประเพณีของชาวไทยที่รักษาไว้และปฏิบัติกันมาหลายชั่วอายุคน
การละเล่นต่างๆ ในหมู่บ้านแห่งนี้ส่วนใหญ่ยังคงเนื้อเพลงที่ร้องแบบของเดิมไว้
การละเล่นของชาวกะเหรี่ยง
อำเภอบ้านไร่ ยังคงรักษาประเพณีเดิมไว้ มีเต้นรำเชอโฮเตตามจังหวะ
การร้องเพลงกล่อมลูก เป็นต้น ประเพณีการแต่งงานและการหย่าร้าง
การนับถือผี งานบุญเจ้าวัด และการทอผ้าพื้นเมือง เป็นต้น
ปัจจุบันยังสามารถศึกษาได้จากหมู่บ้านกะเหรี่ยง ตำบลคอกควาย
และตำบลแก่นมะกรูด
งานแห่เจ้าของชาวจีนในอุทัยธานี
เป็นประเพณีของชาวจีนในอุทัยธานีที่จะจัดพิธีแห่เจ้าพ่อและเจ้าแม่ซึ่งประดิษฐานอยู่ตามศาลต่างๆ
โดยกำหนดมีงานตามการครบปีของเจ้าแต่ละองค์ ซึ่งบางองค์ 5
ปีแห่ครั้งหนึ่ง บางองค์ 12 ปีแห่ครั้งหนึ่ง บางองค์ 14
ปีแห่ครั้งหนึ่ง ไม่เหมือนกัน การแห่เจ้าพ่อปุงเถ่ากง เจ้าพ่อหลักเมืองอุทัยธานี
จะมีขบวนสาวงามถือธงร่วมขบวนเป็นแถวยาวผ่านตลอดไปตามถนนรอบเมือง
และจะมีสิงโตคณะต่างๆ ของชาวจีนในอุทัยธานีร่วมให้พรตามร้านค้าคนจีนในตลาด
ซึ่งทุกร้านจะตั้งโต๊ะบูชาประดับด้วยงาช้างขนาดใหญ่สวยงาม
ถ้าเป็นงานของเจ้าแม่ทับทิม จุ้ยบ้วยเนี้ยว จะมีพิธีเปลี่ยนเครื่องทรงเจ้าแม่เมื่อครบ
12 ปี และเข้าทรงทำการลุยไฟด้วย
ช้อปปิ้ง
ของฝาก
หน่อไม้รวกเขาสะแกกรัง เป็นหน่อไม้จากต้นไผ่รวกที่ขึ้นบนเขาสะแกกรัง
มีรสชาติหวานกรอบบรรจุใส่ขวดเพื่อเป็นของฝาก สามารถเก็บไว้ได้นานนับปี
หน่อไม้หน่อสั้นสำหรับรับประทานกับน้ำพริก และหน่อยาวสำหรับใช้ประกอบอาหาร
เห็ดโคนดอง เป็นเห็ดที่ขึ้นในป่าเขตอำเภอบ้านไร่และอำเภอทัพทัน
มีเนื้อแน่นกรอบอร่อย แตกต่างจากเห็ดโคนที่อื่น และนิยมทำเป็นเห็ดโคนดองบรรจุขวด
นำไปประกอบอาหารได้หลายชนิด
ผ้าทอพื้นเมือง ผลิตกันมากในเขตหมู่บ้านโคกหม้อ อำเภอทัพทัน
และหมู่บ้านลาวต่างๆ เช่น หมู่บ้านผาทั่ง หมู่บ้านสะนำ หมู่บ้านห้วยแห้ง
หมู่บ้านทองหลาง ซึ่งอยู่ในเขตอำเภอบ้านไร่ บ้านใหม่ ไทยอีสาน
ที่อำเภอลานสัก
เครื่องจักสานท่ารากหวาย เป็นภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่บนเกาะเทโพ
ทำเป็นกระเป๋าถือ ตะกร้า กระบุง กระจาด ทุกรูปแบบได้รับความนิยมมากเพราะฝีมือประณีต
นอกจากนี้ยังมีเครื่องจักสานทำจากผักตบชวา เช่น หมวก และกระเป๋า
ข้าวเกรียบปลา และข้าวกุ้งกรอบ ผลิตจากกุ้ง และปลากรายแท้ๆ
รสกรอบ อร่อย หวาน เค็ม ได้รสชาติของปลาและกุ้งจากธรรมชาติ
น้ำปลาปลาสร้อยท่าซุง เป็นน้ำปลาปลาสร้อยแท้ซึ่งทำจากปลาสร้อยที่อยู่ในแม่น้ำสะแกกรัง
โดยเฉพาะเขตตำบลท่าซุง เป็นน้ำปลาที่สะอาด มีกลิ่นหอม แต่ยังผลิตได้จำนวนไม่มากนัก
ขนมกงหนองแก เป็นขนมหวานที่ผลิตจากหมู่บ้านหนองแกที่มีรสอร่อยหวานหอมตามตำรับเดิม
ซึ่งมีชื่อเสียงดังคำกล่าวขานที่ว่า น้ำยาน้ำทรง ขนมกงหนองแก
และทำขึ้นจำหน่ายวันต่อวัน
ยาลมจีน เป็นยาลมจีนสูตรโบราณที่ผสมครบตามตำรา มีชื่อทั่วประเทศ
ผู้ใหญ่ใช้ประจำครอบครัวเพราะได้ผลดี ตัวยาแรงมาก ขายเป็นขีดและบรรจุขวด
ผลิตกันหลายยี่ห้อ
ผลไม้แช่น้ำผึ้ง เป็นผลไม้แห้งผสมน้ำผึ้งที่เก็บไว้ได้นาน
และรับประทานอร่อย มีทั้งมะม่วง กระท้อน มะเฟือง มะขาม พุทรา
มะยม ส่วนที่นิยมกันมากคือมะม่วงแช่น้ำผึ้ง และมะขามแช่อิ่ม
เมล็ดแตงโมอุทัยธานี มีทั้งเมล็ดแตงโมพันธุ์และเมล็ดที่คั่วปรุงรสใส่ถุง
มีชนิดธรรมดาและชนิดใส่เนย
กระยาสารท เป็นขนมหวานที่ต่างจากท้องที่อื่น เพราะนำน้ำผึ้งมาเป็นส่วนผสม
ทำให้รสหวานหอมและกรอบอร่อย
ส้มโอเกาะเทโพ เป็นส้มที่ปลูกบนเกาะเทโพ รสหวาน ส่งจำหน่ายที่ตลาดมโนรมย์จนมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก
ปลาลวก เป็นอาหารที่มีชื่อของอุทัยธานีสำหรับรับประทานกับข้าวต้ม
ทำจำหน่ายที่ตลาดกลางคืน ใช้ปลาช่อนสดลวกน้ำร้อนผสมเครื่องปรุงมีรสอร่อย
ปลาย่างอุทัยธานี เป็นปลาย่างที่ย่างอย่างถูกวิธี ที่นิยมคือปลาเนื้ออ่อน
ปลากดย่างและรมควันอย่างโบราณ กลิ่นหอมน่ารับประทาน ราคาแพงกว่าที่อื่นเพราะทำอย่างดี
หรือจะใช้วิธีซื้อปลามาแล้วจ้างให้ทางร้านย่างให้ก็ได้ ซึ่งนิยมย่างบนแพในแม่น้ำสะแกกรัง
ปลาแรดสะแกกรัง เป็นปลาเลี้ยงในแม่น้ำสะแกกรัง ตัวโตขนาด
2 กิโลกรัม ใช้ทอดกรอบให้เหลืองกับกระเทียมพริกไทย รสอร่อยจิ้มน้ำปลามะนาว
ปลาเทโพและปลาสวาย ใช้สำหรับนึ่งใส่เครื่องปรุง หรือจะใช้แกงกับหน่อไม้ทำปลาเจ่า
มันปลาจะช่วยเพิ่มรสอาหารให้อร่อย
ร้านขายของฝาก
ของที่ระลึก (รหัสทางไกล 056)
อำเภอเมือง
ฉัตรอุทัย 73 ถ.มหาราช โทร.511712 เปิด 06.00-19.00 น. (ข้าวกุ้งกรอบ
ข้าวเกรียบปลากราย แคบหมู หนังปลา)
ผลไม้แช่อิ่มตั้งยู่ฮวด 561 ถ.นศรีอุทัยใหม่ โทร.511285
เปิด 08.00-17.00 น. (ผลไม้แช่อิ่มชนิดต่างๆ)
ไพพรรณ 391 ถ.ศรีอุทัย โทร. 511660 (ผลไม้แช่อิ่มชนิดต่างๆ
ขนมปังสังขยา ขนมหวาน)
แม่ป่วยลั้ง 1 75 ถ.มหาราช โทร.511775 เปิด 06.30-20.30
น. (ข้าวกุ้งกรอบ ข้าวเกรียบปลากราย ข้าวตังหมูหยอง ข้าวตังหน้างา
แคบหมู หนังปลา)
แม่ป่วยลั้ง 2 ถ.รักการดี หน้าโรงพยาบาลอุทัยธานี โทร. 513975
เปิด 08.00-20.00 น. (ข้าวกุ้งกรอบ ข้าวเกรียบปลากราย ข้าวตังหมูหยอง
ข้าวตังหน้างา แคบหมู หนังปลา)
ร้านไหมแกมฝ้าย 50/3 ถ.รักการดี โทร. 512957 (ผ้าฝ้าย, ผ้าไหม,
ผ้าทอพื้น, ผ้าจก, ผ้าใยกัญชา, ชุดสำเร็จตัดเอง)
อำเภอหนองขาหย่าง
กลุ่มทอผ้าบ้านห้วยรอบ 37 ม.3 บ้านห้วยรอบ ต.ห้วยรอบ โทร.
513233 (ผ้าจก,ผ้าไหม)
กลุ่มทอผ้าตีนจกดงขวาง บ้านดงขวาง โทร. 597093, 597080 (ผ้าจก)
กลุ่มรวมใจพัฒนา ม.4 ต.หนองไผ่ (ไหมประดิษฐ์, ผ้าพื้น)
ศูนย์ฝึกอาชีพ ต.ห้วยรอบ ม.3 ต.ห้วยรอบ โทร. 513232 (ไหมประดิษฐ์,
ผ้าพื้น)
อำเภอทัพทัน
กลุ่มทอผ้าบ้านโคกหม้อ 4/1 ม.2 บ้านโคกหม้อ ต.โคกหม้อ โทร.512957,
(01) 953-2372 (ผ้าไหม)
กลุ่มทอผ้าแม่บ้านเกษตรกรโคกหม้อ ม.2 บ้านโคกหม้อ โทร.513189
(ผ้ามัดหมี่, ผ้าพื้น)
อำเภอบ้านไร่
กลุ่มทอผ้าไพจิตต์ 29 ม.3 บ้านนาตาโพ ต.บ้านบึง โทร. (01)971-0521,
953-2372 (ผ้าฝ้าย, ผ้าขิด, ผ้าจก)
กลุ่มทอผ้าบ้านทัพคล้าย 39 ม.2 บ้านทัพคล้าย ต.ทัพหลวง (ผ้าจก)
กลุ่มทอผ้าบ้านทัพหลวง 3 ม.1 บ้านทัพหลวง ต.ทัพหลวง โทร.
546128 (ผ้าจก, ผ้าฝ้าย, ผ้าไหม, ผ้าห่ม, ผ้าคลุมเตียง)
กลุ่มทอผ้าศรีนิน 73 ม.1 ต.บ้านบึง โทร. 546125, (01) 971-3622
(ผ้าจก,ผ้าไหม, ผ้าคลุมเตียง, ผ้าขาวม้า)
กลุ่มทอผ้าแม่บ้านเกษตรกรผาทั่ง 32 ม.2 บ้านผาทั่ง ต.ห้วยแห้ง
โทร. 539157 (ผ้าจก, ผ้าฝ้าย) |
