ชุมพร
เป็นจังหวัดตอนบสุดของภาคใต้มีเนื้อที่ประมาณ
6,189.4 ตารางกิโลเมตรประกอบด้วย 8 อำเภอ คือ อำเภอเมือง ท่าแซะ
ปะทิว หลังสวน สวี ทุ่งตะโก ละแม และพะโต๊ะ มีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่ใกล้เคียง
คือ
ทิศเหนือ
ติดต่อกับ อำเภอบางสะพนน้อย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ทิศใต้
ติดต่อกับ อำเภอท่าชนะ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
ทิศตะวันออก
ติดต่อกับ อ่าวไทย
ทิศตะวันตก
ติดต่อกับ จังหวัดระนอง และเมืองมะริดสาธารณรัฐสังคมเมียนมาร์
ด้วยชุมพรเป็นจังหวัดที่มีพื้นที่ยาวแคบ
จึงมีแนวชายฝั่งทะเลยาว 222 กิโลเมตรความกว้างเพียง 36 กิโลเมตร
มีเกาะแก่งต่าง ๆ 44 เกาะ ด้านทิศตะวันตกทีเทือกเขาตะนาวศรี และเทือกเขาภูเก็ตเปฃ้นเส้นพรมแดนกับประเทศพม่าปกคลุมด้วยพื้นที่ป่ากว่า
40 เปอร์เซนต์ของพื้นที่จังหวัด และเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำสายสั้น
ๆ ที่ไหลสู่ทะเลอ่าวไทย เช่น แม่น้ำท่าตะเภา แม่น้ำสวี และแม่น้ำหลังสวน
ส่วนทางด้านตะวันออกเป็นที่ราบ จึงอุดมสมบูรณ์ไปด้วยสวนผลไม้ เช่น
ทุเรียน มังคุด เงาะ และพืชไร่จำพวกปาล์มน้ำมัน สวนมะพร้าว ยางพารา
และกาแฟตลอดพื้นที่
ชุมพรมีปรากฏร่องรอยการอาศัยอยู่ของมนุษย์มาตั้งแต่ก่อนสมัยยุคประวัติศาสตร์
ต่อมาในสมัยประวัติศาสตร์ ชุมพรกลายเป็นเมืองเก่า มีการติดต่อค้าขายกับจีน
และอินเดีย สำหรับคำว่า ชุมพร สันนิษฐานว่ามาจากคำว่า อุทุมพร
ซึ่งเป็นชื่อมะเดื่อพันธุ์หนึ่งมีมากที่จังหวัดชุมพรสมัยก่อน ซึ่งเรียกโดยชาวอินเดีย
ต่อมาเพี้ยนเป็น คำว่า ชุมพร
ความภาคภูมิใจของชาวชุมพร
แหล่งรังนกนางแอ่น
(ภาษามลายูเรียกว่า นกซาลังงัน จีนเรียกว่า เอี้ยนจื่อ
แหล่งใหญ่และมีคุณภาพดีที่สุดแห่งหนึ่งของไทย ทำให้ชุมพรมีส่วนสำคัญในการสร้างรายได้ให้กับประเทศจากระบบสัมปทานเก็บรังนกมาแต่โบราณ
ชุมพรเป็นแหล่งขยายพันธุ์และพักรักษาตัวอ่อน
สัตว์น้ำทางเศรษฐกิจของประเทศ เช่น ปลาทู ปลาลัง ฯลฯ
ปูไก่ ส่งเสียงร้องเจี๊ยบๆ
ใกล้เคียงกับเสียงของลูกไก่ปีนต้นไม้คล่องแคล่ว พบได้ในเกาะต่างๆ
ทั่วจังหวัดชุมพร มีมากที่เกาะมัตตรา
ชุมพรมีพื้นที่ปลูกกาแฟมากที่สุดในประเทศไทย
90 % เป็นกาแฟพันธุ์โรบัสต้า
ทะเลชุมพร
อุดมไปด้วยแนวปะการังที่สวยงาม สิ่งมีชีวิตใต้ทะเลแตกต่างจากบริเวณอื่นๆ
และเป็นแหล่ง ฉลามวาฬ สัตว์น้ำที่ใหญ่ที่สุดในโลกพบได้ในช่วงเดือนมีนาคม
พฤษภาคม และปลาวาฬบลูด้า ทะเลชุมพรเป็นจุดดำน้ำที่ดีที่สุดแห่งหนึ่งในสามของอ่าวไทย
พิพิธภัณฑ์ไฮเทคของเมืองไทย
พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติชุมพร ใช้ระบบการ์ดเสียบ เป็นการแสดงนิทรรศการแบบเคลื่อนไหว
ต่างจากพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติอื่นๆ
ชุมพรเป็นแหล่งรวมของพระปฏิบัติดี
ศีลจริยวัตรงดงาม เมื่อมรณภาพ ศพไม่เน่าเปื่อย ถึง 4 รูป ได้แก่
หลวงปูสงฆ์ วัดเจ้าฟ้าศาลาลอย อ.เมือง, หลวงพ่อเปียก วัดนาสร้าง
อ.ท่าแซะ, หลวงปู่ไสย วัดเทพเจริญ อ.ท่าแซะ, หลวงพ่อนาค วัดแหลมสน
อ.หลังสวน
ชุมพร เมืองเสด็จในกรมฯ
เป็นจังหวัดที่มีศาลกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ มากที่สุดในประเทศไทย
ซึ่งศาลต่างๆ สร้างขึ้นด้วยความศรัทธาของมวลชน
ขึ้นโขนชิงธง
เอกลักษณ์ การเข้าสู่เส้นชัยของการแข่งขันเรือยาวของจังหวัดชุมพร
ที่อำเภอหลังสวนมีเพียงแห่งเดียวในประเทศไทย
ชุมพรเป็นแหล่งรวมของผลไม้มงคล
5 ชนิด เหมาะแก่การนำไปไหว้พระไหว้เจ้า และเป็นของฝาก ได้แก่
สับปะรดสวี ส้มโชกุน ส้มโอเจ้าเสวย แก้วมังกร และกล้วยเล็บมือนาง
ชุมพรได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน
ในการพระราชทานพระราชดำริ พัฒนาพื้นที่หนองใหญ่ ให้เป็นแก้มลิงธรรมชาติ
เพื่อให้ทางชุมพรรอดพ้นจากภัยน้ำท่วมและโครงการจัดการป่าไม้บนพื้นที่สันทรายในโครงการพัฒนาส่วนพระองค์ที่หาดบางเบิด
อ.ปะทิว
