อุทยานแห่งชาติแม่เงา ตั้งอยู่ในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน
เป็นต้นน้ำลำธารของแม่น้ำหลายสาย ซึ่งส่วนใหญ่ลำน้ำเหล่านี้ไหลไปลงแม่น้ำสาละวิน
รวมทั้งเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สวยงามทางธรรมชาติ และสัมผัสกับการเดินทางเที่ยวเชิงนิเวศ
อุทยานมีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 257,650 ไร่
ลักษณะภูมิประเทศ
สภาพพื้นที่ที่จัดตั้งอุทยานแห่งชาติมีสภาพเป็นเนินเขาสูงชัน
จึงเป็นต้นน้ำลำธารของแม่น้ำหลายสายซึ่งส่วนใหญ่ลำน้ำเหล่านี้ไหลไปลงแม่น้ำสาละวิน
จึงมีสภาพเป็นต้นน้ำลำธารของ สหภาพพม่าด้วยระบบทางน้ำธรรมชาติของพื้นที่จัดตั้งอุทยานแห่งชาตินี้ส่วนใหญ่มีรูปแบบคล้ายต้นไม้
ซึ่งรูปแบบชนิดนี้มีแม่น้ำใหญ่เปรียบเสมือนลำต้นและมีสาขาย่อย
ๆ แยกออกเป็นกิ่งก้านของลำต้น ลำน้ำส่วนใหญ่จะไหลจากทิศตะวันออกลงสู่ทิศตะวันตก
ลำน้ำจะมีน้ำไหลตลอดปี มีลำน้ำและลำห้วยที่สำคัญ ได้แก่
แม่น้ำเงา
เป็นลำน้ำสายสำคัญที่สุดในพื้นที่นี้ เนื่องจากเป็นลำน้ำที่ยาวที่สุดไหลผ่านพื้นที่จัดตั้ง
อุทยานแห่งชาติ ซึ่งไหลผ่านพื้นที่มีความยาวประมาณ 42 กิโลเมตร
โดยเริ่มจากบริเวณบ้านสบโข่งไหลขึ้นเหนือถึงบริเวณสบเงา มาบรรจบกับแม่น้ำยวม
แม่น้ำเงาเป็นเส้นแบ่งของจังหวัด โดยพื้นที่ตะวันตกเป็นอำเภอท่าสองยาง
จังหวัดตาก และพื้นที่ทางตะวันตกจะเป็นอำเภอสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ลักษณะของลำน้ำมีความใสมาก จึงได้ชื่อว่าแม่น้ำเงา ความกว้างประมาณ
10-20 เมตร ไหลคดเคี้ยวไปมาในฤดูฝนน้ำจะเชี่ยวมาก ชาวเขาจะใช้ลำน้ำนี้เป็นเส้นทางคมนาคมโดยทางเรือ
ในการติดต่อกับอำเภอสบเมย ลำห้วยในพื้นที่ที่ไหลลงสู่ แม่น้ำเงามีหลายสาย
เช่น ห้วยแม่เลาะน้อย ห้วยแม่บาง ห้วยแม่เละละโคร ห้วยโอโละโกร
ห้วยโกงอูม เป็นต้น
น้ำแม่ยวม ไหลมาจากอำเภอขุนยวม
ผ่านอำเภอแม่ลาน้อย อำเภอแม่สะเรียง มาบรรจบกับแม่น้ำเงาที่บ้านสบเงา
ตำบลแม่สอด อำเภอสบเมย และไหลไปบรรจบกับแม่น้ำเมยที่บ้านสบยวม
ตำบลแม่สามแลบ แล้วไหลลงสู่แม่น้ำสาละวิน แม่น้ำสายนี้ยาวประมาณ
215 กิโลเมตร เป็นแม่น้ำสายสำคัญสายหนึ่งของจังหวัด แม่ฮ่องสอน
ช่วงที่ไหลผ่านอุทยานฯ ยาวประมาณ 14 กิโลเมตร อยู่ทางทิศตะวันตกของพื้นที่
แม่น้ำสายนี้ไหลจาก ทางทิศเหนือลงสู่ทางใต้
แม่น้ำริด ไหลผ่านตำบลกองก๋อย
ตำบลแม่สวด บรรจบกับแม่น้ำยวมทางด้านใต้ของบ้านแม่สวด ลำน้ำนี้ไหลจากทางทิศตะวันออกมาทางตะวันตก
อยู่เหนือสุดของพื้นที่อุทยานแห่งชาติแม่เงา ห้วยแม่โขง ไหลมาจากอำเภออมก๋อย
จังหวัดเชียงใหม่ มาบรรจบกับน้ำแม่เงาที่บ้านสบโขง
ลักษณะภูมิอากาศ
เนื่องจากอุทยานแห่งชาติแม่เงาประกอบด้วยเทือกเขาสูงสลับซับซ้อน
และเป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาลต่าง
ๆ ดังนี้
1.ฤดูฝน ระหว่างเดือนมิถุนายน-ตุลาคม มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปี
1,120 มม.
2.ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ ด้วยสภาพเป็นพื้นที่สูงและเทือกเขา
จึงทำให้อากาศหนาวเย็นและมีหมอกมาก
3.ฤดูร้อน ระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม ซึ่งจะมีอุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุด
35 องศาเซลเซียส
พันธุ์ไม้และสัตว์ป่า
ป่าเบญจพรรณ และส่วนใหญ่เป็นพันธุ์ไม้ชนิดผลัดใบ พันธุ์ไม้ที่สำคัญที่พบมากได้แก่
สัก แดง รกฟ้า เก็ดแดง เก็ดดำ ประดู่
ป่าดิบเขา สภาพป่ามองดูเขียวชอุ่มตลอดปี และมีต้นไม้ขึ้นหนาแน่น
พบมากตามยอดเขาสูง พันธุ์ไม้ที่สำคัญได้แก่ ก่อชนิดต่าง ๆ
และพันธุ์ไม้จำพวกเกาะ เช่น กระเช้าสีดา มอส ซึ่งเกาะตามกิ่งไม้
ส่วนไม้พื้นล่างประกอบด้วยเฟิร์น กล้วยไม้ดิน พืชตระกูลขิงข่า
เป็นต้น
ป่าเต็งรัง พบในบริเวณเนินเขา ไหล่เขาและเชิงเขา โดยเฉพาะพื้นที่ที่มีหินโผล่
มีลักษณะเป็นป่าโปร่ง ที่มีพันธุ์ไม้เด่น ได้แก่ เต็ง รัง
พลวง เหียง ส้าน มะขามป้อม ยอป่า ไม้พื้นล่างเป็นพวกหญ้าตระกูลต่าง
ๆ
เนื่องจากพื้นที่จัดตั้งอุทยานแห่งชาติเป็นภูเขาสูง มีเทือกเขาสลับซับซ้อน
อีกทั้งสภาพป่า ที่สมบูรณ์เป็นแหล่งอาหารและที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าเป็นอย่างดี
การลักลอบล่าสัตว์ป่ายังมีน้อย ทำให้สัตว์หลากหลายชนิดอยู่ชุกชุมบริเวณพื้นที่
สามารถจำแนกออกเป็นประเภทต่าง ๆ ดังนี้ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
นก สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก ปลา หลากหลายชนิด
สถานที่ท่องเที่ยว
สายน้ำเงา เป็นแม่น้ำสายสำคัญของพื้นที่นี้เหตุที่ว่าแม่เงา
เนื่องจากน้ำที่มีความใสมากจนแลเห็นเงาในน้ำได้ ลักษณะของลำน้ำจะมีความคดเคี้ยวไปตามเกาะแก่งต่าง
ๆ ในฤดูฝนกระแสน้ำจะเชี่ยวมาก ในฤดูแล้งจะเหมาะแก่การล่องแพชมธรรมชาติ
เพราะสองฝั่งของลำน้ำจะมีต้นไม้ พันธุ์ไม้ออกดอกให้เห็น เช่น
ต้นอินทนิล ซึ่งอยู่ริมน้ำจำนวนมาก
ป่าสักธรรมชาติ ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติแม่เงา
พบว่า มีไม้สักที่เกิดตามธรรมชาติอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งป่าสักในสภาพนี้นับวันจะหาดูได้ยากขึ้น
นอกจากไม้สักแล้วยังมีพันธุ์ไม้อื่น ๆ โดยเฉพาะไม้พื้นล่างที่มีลักษณะแปลก
ๆ อีกมากมาย จึงเหมาะที่จะจัดให้เป็นที่เดินป่า เพื่อศึกษาหาความรู้จากธรรมชาติ
ตลอดจนเป็นสถานที่ค้นคว้าวิจัยอย่างดีต่อไป
ถ้ำปลา มีลักษณะเช่นเดียวกับอุทยานแห่งชาติถ้ำปลา-ผาเสื่อ
อยู่ใกล้กับแม่น้ำเงาทางเหนือของหมู่บ้านอุมโล๊ะ ปัจจุบันเป็นจุดที่ตั้งของบ้านสบแม่แพภายในถ้ำจะมีปลาอยู่จำนวนมาก
เพราะชาวบ้านเชื่อว่าปลานี้เป็นปลาศักดิ์สิทธิ์ หากใครนำมารับประทานจะพบภัยพิบัติ
น้ำตกโอโละโกร เกิดจากลำห้วยโอโละโกร
อยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของพื้นที่ เป็นน้ำตกที่สูงใหญ่สวยงามมาก
มีความสูงไม่น้อยกว่า 150 เมตร มีน้ำตกตลอดปีแสดงให้เห็นสภาพป่าที่ยังอุดมสมบูรณ์
แต่ยังไม่มีเส้นทางคมนาคมที่จะเข้าไปถึงน้ำตกแห่งนี้ นอกจากเดินเท้าใช้เวลาในการเดินทางไป-กลับ
รวม 2 คืน 3 วัน โดยระหว่างทางจะต้องมีการพักค้างแรมที่บ้านชาวเขาเผ่ากระเหรี่ยง
1 คืน จากนั้นออกเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมงถึงน้ำตก เวลากลับจะพักค้างคืนบ้านชาวเขาอีก
1 คืน เดินทางกลับ
จุดชมวิวทะเลหมอกยอดดอยปุยหลวง สถานที่อยู่บนสันเขาดอยปุยหลวง
ปัจจุบันยังไม่มีเส้นทางคมเข้าไปถึง นอกจากการเดินเท้าใช้เวลาไป-กลับ
รวม 2 วัน จุดชมวิวทิวทัศน์แห่งนี้มีความสูงระดับ 1,600-1,700
เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง สันดอยจะทอดยาวตลอดแนวไปจนถึงเขตอำเภออมก๋อย
ในฤดูหนาวจะมองเห็นคลื่นทะเลหมอกอย่างสวยงาม สภาพภูมิอากาศจะหนาวเย็นและคลื่นลมตลอดปี
เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่ชอบเดินป่าแบบผจญภัยและ กางเต็นท์พักแรม
จุดชมวิวยอดดอยปุย สำหรับจุดชมวิว
มีความสูงระดับ 1,000 เมตร เหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง สามารถมองเห็น
ทิวทัศน์ไปได้ไกลถึงพื้นที่อำเภออมก๋อย โดยเฉพาะฤดูหนาวจะมองเห็นคลื่นทะเลหมอกอย่างสวยงาม
สภาพ ภูมิอากาศหนาวเย็นและคลื่นลมตลอดปี
น้ำตกแม่วะหลวง เกิดจากลำห้วยแม่วะอยู่ที่บ้านแม่วะหลวง
อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก อยู่ในเขตพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติ
เป็นน้ำตกที่สวยงาม ความสูงประมาณ 35 เมตร ลดหลั่นกันลงไปหลายชั้น
สำหรับเส้นทางเดินเท้า จะเริ่มเดินทางจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติแม่เงาขึ้นสู่น้ำตก
ระหว่างการเดินทางจะแวะชมพันธุ์ไม้ป่าต่าง ๆ หรือส่องนกพันธุ์แปลก
ๆ ก็ได้
น้ำตกแม่แจ เกิดจากลำห้วยแม่ลาคีไหลลงสู่แม่น้ำเงา
อยู่ในบริเวณบ้านแม่ลาคี เดินทางจากริมถนนสายแม่สอด-แม่สะเรียง
เข้าจุดน้ำตกประมาณ 1 กิโลเมตร
น้ำตกแม่ลออ เกิดจากลำห้วยแม่ลออไหลลงสู่น้ำเงา
ตั้งอยู่ใกล้เส้นทางสายอำเภอแม่สอด-แม่สะเรียง เป็นน้ำตกที่สวยงาม
เส้นทางเดินเท้าเข้าไปประมาณ 400 เมตร
ถ้ำแม่อมกิ จุดที่ตั้งอยู่ใกล้หมู่บ้านแม่อมกิ
ลักษณะเป็นถ้ำน้ำลอดไหลออกมาสู่ปากถ้ำ สภาพภายใน ถ้ำยังมีหินงอก
หินย้อยที่สวยงามมาก
น้ำตกบูรณประภา เกิดจากลำห้วยทีเปอโกร
อยู่ใกล้เส้นทางสายอำเภอแม่สอด-แม่สะเรียง บ้านแม่เหว่ยโพคี
เส้นทางเดินเท้าเข้าไปประมาณ 500 เมตร
การเดินทาง
เริ่มจากตัวจังหวัดเชียงใหม่ ไปตามทางหลวงหมายเลข 108 ถึงอำเภอแม่สะเรียงแยกเข้าทางหลวงหมายเลข
105 ถึงอำเภอสบเมย ระยะทาง 25 กิโลเมตร เดินทางต่อไปอีก 15
กิโลเมตรถึงบ้านแม่เงา แยกซ้ายไปตามถนนชั่วคราว (รถยนต์วิ่งได้เฉพาะหน้าแล้ง)
ระยะทาง 5 กิโลเมตร ก็จะถึงที่ทำการ อุทยานแห่งชาติแม่เงา
ในฤดูฝนสามารถเดินทางโดยเรือยนต์จากอุทยาน
การติอต่อ
อุทยานแห่งชาติแม่เงา บ้านแม่เงา หมู่ที่ 8 ต.แม่สวด อ.สบเมย
จ.แม่ฮ่องสอน 58110 |
