ราชวงศ์ : ต้นราชวงศ์สุพรรณบุรี
ปีที่ครองราชย์ : พ.ศ.1913-1931
พระบรมราชาธิราชที่ 1 หรือขุนหลวงพะงั่ว
ทรงเป็นกษัตริย์องค์ที่ 3 พระองค์เป็นเจ้าเมืองสุพรรณบุรีมาก่อนขึ้นครองราชสมบัติในอยุธยา
และพระน้องหรือพระพี่นางของพระองค์ทรงเป็นพระมเหสีของพระเจ้าอู่ทองผู้สถาปนาอาณาจักรอยุธยา
พระองค์ทรงเป็นต้นราชวงศ์สุพรรณบุรี ดังนั้นเกี่ยวดองในแง่เครือญาติกับราชวงศ์อู่ทอง
เมืองสุพรรณบุรีเป็นเมืองที่มีอำนาจทางการทหารมากที่สุดเมืองหนึ่งในตอนกลางของประเทศ
ซึ่งนอกจากสุพรรณบุรีแล้ว ละโว้(ลพบุรี) ก็เป็นเมืองหรือแคว้นอีกแห่งหนึ่งที่มีอำนาจมากเช่นกัน
เมื่อสุโขทัยเริ่มอ่อนอำนาจลง อาณาจักรอยุธยาก็มีอำนาจมากขึ้น
และประจวบกับการที่กัมพูชาอันมีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองพระนครหลวง
(นครธม) ก็กำลังเสื่อมอำนาจลง
เมื่อครั้งที่พระเจ้าอู่ทองแห่งอยุธยาได้โปรดให้พระโอรสคือพระราเมศวร
ยกทัพไปตีกัมพูชา เมื่อตีไม่ได้ก็โปรดให้พระบรมราชาธิราชที่
1 ยกทัพจากเมืองสุพรรณบุรีออกไปช่วยตีจนสำเร็จ ดังนั้นพระบรมราชาธิราชที่
1 จึงทรงมีชื่อเสียงในแง่ของการทำศึกสงครามก่อนขึ้นครองราชสมบัติ
และทรงเป็นคนที่ทรงอำนาจมาก่อนแล้ว เมื่อพระเจ้าอู่ทองสวรรคต
พระโอรสคือพระราเมศวรขึ้นครองราชสมบัตินั้น พระบรมราชาธิราชที่
1 ก็เสด็จจากเมืองสุพรรณบุรีเข้ามาอยุธยา ก็สามารถขึ้นครองราชย์ได้โดยที่พระราเมศวรต้องถวายราชสมบัติให้
ในสมัยของพระองค์มีการทำสงครามหลายครั้ง
ส่วนใหญ่เป็นการทำสงครามเพื่อขยายอำนาจขึ้นอยุธยาขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งความพยายามที่จะตีเมืองพิษณุโลก
กำแพงเพชร และเชียงใหม่ แต่ไม่สามารถจะพิชิตกัมพูชาหรือเชียงใหม่ได้
พระบรมราชาธิราชที่ 1 (ขุนหลวงพะงั่ว)
อยู่ในราชสมบัติ 18 ปี ก็สวรรคตโอรสของพระองค์ คือ พระเจ้าทองลัน
ขึ้นเป็นกษัตริย์แทนแต่ว่าครองราชสมบัติอยู่ได้เพียง 7 วัน
พระราเมศวรก็เสด็จมาจากเมืองลพบุรีและสำเร็จโทษพระเจ้าทองลัน
ทรงขึ้นเป็นกษัตริย์แทน ดังนั้นบัลลังก์กลับเป็นของราชวงศ์อู่ทองอีกครั้งหนึ่ง |