โกษาปาน
เป็นบุตรของเจ้าแม่วัดดุสิต พระนมของพระนารายณ์กษัตริย์องค์ที่
28 ของอยุธยา และเป็นน้องชายของออกญาโกษาธิบดี (เหล็ก) ซึ่งดำรงตำแหน่งพระคลังระหว่างปี
พ.ศ. 2200-2226 ในสมัยที่โกษาปานดำรงตำแหน่ง ออกพระวิสูตรสุนทร
ได้รับแต่งตั้งให้เป็นทูตออกไปเจริญสัมพันธไมตรีกับฝรั่งเศส
โกษาปานเดินทางไปกับเรือฝรั่งเศสเมื่อธันวาคม
พ.ศ. 2228 ได้เข้าเฝ้าพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 เมื่อ 1 กันยายน
พ.ศ. 2229 และเดินทางกลับเมื่อ 27 กันยายน พ.ศ. 2230 รวมเดินทางไปกลับอยุธยาฝรั่งเศสทั้งหมด
1 ปี 9 เดือน โกษาปานเป็นนักการทูตที่สุขุม ไม่พูดมาก ละเอียดลออในการจดบันทึกที่ได้พบเห็นในการเดินทางครั้งนั้น
ในสมัยดังกล่าวฝรั่งเศสมีอิทธิพลในราชสำนักของพระนารายณ์มาก
จุดประสงค์ของฝรั่งเศสคือการเผยแพร่คริสต์ศาสนาและพยายามให้พระนารายณ์เข้ารีตเป็นคริสต์ชนด้วย
รวมทั้งยังพยายามมีอำนาจทางการเมืองในอยุธยา ด้วยการเจราจาขอตั้งกำลังทหารของตนที่เมืองบางกอกและเมืองมะริด
ในปลายสมัยของพระนารายณ์มีความรู้สึกต่อต้านชาวต่างชาติ
(โดยเฉพาะอย่างยิ่งฝรั่งเศส)ในหมู่ขุนนางไทยและพระสงฆ์ พระเพทราชา
กรมเจ้าช้าง (ซึ่งต่อมาเป็นกษัตริย์องค์ที่ 29 ของอยุธยา)
ทรงเป็นผู้นำในการต่อต้านครั้งนี้ โกษาปานได้เข้าเป็นฝ่ายของพระเพทราชา
เมื่อพระเพทราชาปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์ โกษาปานได้รับหมอบหมายให้เป็นผู้เจรจากับนายพลฝรั่งเศสที่คุมป้อมอยู่ที่เมืองบางกอกให้ถอนทหารออกไปจากอาณาจักรไทยได้สำเร็จ
ในสมัยของพระเพทราชา โกษาปานได้รับเลื่อนให้เป็นเจ้าพระยาศรีธรรมราช
แต่ได้ฆ่าตัวตาย พ.ศ. 2243 เพราะถูกสงสัยว่าเป็นผู้แย่งชิงราชสมบัติ |